Faktoring işlemi, mal veya hizmet satışından doğmuş veya sözleşme ile belgelenebilen doğacak alacakları temlik alarak satıcı firmaya garanti, tahsilât / alacak yönetimi ve finansman hizmetlerinden en az birinin sunulduğu finansal bir araçtır.
Yurtiçi faktoring, müşteri (Satıcı), Borçlu (Alıcı) ve Faktor (Faktoring firması)’ ün aynı ülkede olması halinde gerçekleştirilen faktoring işlemleridir. Faktoring hizmetinden yararlanmak isteyen müşteri, faktoring şirketine başvurarak gerekli bilgi ve belgeleri verir. Faktoring şirketi müşteriye teklifini sunar.
Teklifte yapacağı hizmetleri, alacağı komisyon ve ücretleri bildirir. Faktoring şirketi ile müşteri arasında sözleşme imzalanır. Müşteri, mal veya hizmet satışından doğmuş /doğacak alacaklarını Faktoring firmasına evraklar ile birlikte temlik eder. Faktoring firması müşteriden ek belge talep etme hakkına sahiptir.
Yurtdışı faktoring, Müşteri (Satıcı) ve Borçlunun (Alıcı) ayrı ülkelerde olması halinde gerçekleştirilen faktoring işlemleridir. Alıcı satıcıya siparişini bildirdikten sonra, satıcı şirket, faktoring şirketine alıcı ile ilgili bilgileri aktarır. Faktoring şirketi, alıcının kredibilitesini araştırarak, satıcıya tahsis edilebilen limit ve şartları bildirir. Satıcı ile alıcı arasında sözleşme imzalanır, ürünler gönderilir. Satıcı, alıcıya gönderdiği faturanın bir kopyasını da faktoring şirketine iletir.
Faktoring şirketi sözleşme çerçevesinde, belirtilen oranlar çerçevesinde satıcıya ön ödeme yapar. Faktoring şirketi vade tarihinde alıcıdan fatura tutarını tahsil eder ve satıcıya kalan bakiyeyi öder.
Banka kredileri ile faktoring arasında özellikle muhasebe tekniği açısında farklılık bulunmaktadır. Banka kredileri mali borçlar kalemi içerisinde yer alırken, faktoring bilançonun sadece aktif kısmında harekete neden olur. Alacakları düşürürken bilançonun daha likit olmasını sağlar. Faktoring işleminin gayri kabili rücu olması halinde bilanço dışına tamamen atılabilmektedir.
Finansman, garanti ve tahsilat olmak üzere üç hizmet türü vardır. Müşteri ile yapılan anlaşmaya göre üç hizmetten ya da birinden yararlanılabilir. Finansman vadeli alacakların belli bir oranının ön ödeme olarak müşteriye ödenmesi, garanti alıcı firmanın ödeme güçlüğüne düşmesi durumunda, söz konusu alacağın garanti edilmesi, tahsilat ise alacakların yönetimi, tahsilat ve takibinin yapılarak müşteriye raporlanması şeklinde özetlenebilir.
Dönülemez faktoring işleminde alacağın tahsil edilememe riski faktoring firması tarafından üstlenilmekte ve ayıplı mal gönderilmesi hali dışında hiçbir şekilde müşteriye rücu edilmemektedir. Dönülebilir faktoring işlemlerinde ise, alacağın ödenmemesi riski, faktor kuruluş tarafından üstlenilmemekte, bu alacağa ilişkin olarak yapılmış ön ödemeler borcun ödenmemesi halinde müşteriye rücu edilmektedir. Yurtiçi faktoringler genellikle dönülebilir niteliktedir.
Faktoring işlemlerinde işlemin mahiyetine göre iki tür maliyet söz konusudur. İlki alacağın tahsiline aracılık yapılması ve/veya verilen tahsilat garantisi nedeniyle ödenen komisyon ve masraflardır.
Diğeri, ön ödeme imkanından yararlanılması halinde ödenecek faizdir.
